- ماشین نیوز - https://www.mashinnews.com -

رسانه‌ها در حوزه خانواده، ارزش‌های نادرستی را نهادینه می‌کنند

به گزارش ماشین نیوز [1] ؛ بیستمین نشست کافه آینده با بررسی موضوعاتی چون «خانواده مالکیت‌‌محور»، «روابط حاکم بر خانواده از دیدگاه اعضای خانواده» و «خانواده مطلوب در افق تمدن اسلامی» با حضور دکتر ابوالفضل اقبالی پژوهشگر مطالعات خانواده، دکتر حسین حق‌پناه معاون کودک ‌و نوجوان تبیان و دکتر آزاده نیاز مدرس دانشگاه تهران برگزار گردید.

در این برنامه که با پرسش ‌و پاسخ‌های مختلف همراه بود، خانم دکتر نیاز تاکید کرد: ما باید یک نگاه عقلانی به خانواده داشته باشیم و راه‌هایی را در پیش بگیریم که توانایی تحقق داشته و حال خانواده را بهبود ببخشد.
وی با بیان اینکه خانواده مؤثرترین عنصر زندگی هر فرد می‌باشد که باید نقشی فعال در آن ایفا نماید، گفت: هر عضو از خانواده بایستی ظرفیت‌ها و توانایی‌های سایر اعضا را بشناسد و رفتاری متناسب با آن‌ها را اتخاذ نماید تا محیط خانواده محلی برای آرامش و رشد اعضای آن گردد چون برای هر فرد مکانی آرامش‌بخش‌تر از خانواده وجود ندارد، محلی امن و محفلی گرم برای فرار از سختی‌ها و مشکلات بیرونی.
این استاد دانشگاه افزود: منطق حاکم بر خانواده، حق‌محور و تکلیف‌‌محور است ولی ما در خانواده یک مصرف‌کننده شده‌ایم.
وی افزود: در باب مالکیت ‌محور بودن خانواده، متأسفانه در قالب موارد این مالکیت به پدر خانواده نسبت داده می‌شود و مادر در خانواده یک نقش منفعل دارد، در صورتی که اساس رشد خانواده و تغییرات به عهده مادر خانواده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تصویر امیدوارکننده‌ای برای آینده خانواده وجود دارد یا خیر؟ پاسخ داد: نگاه من روشن است، چون جایی جلوتر از تمدن غرب ایستاده‌ایم. ما اگر قدری سهمِ تأثیر فعال در خانواده را بیش‌تر در نظر بگیریم و هم نگاه ساختاری خود را کم کنیم، آینده روشن‌تری متصور خواهد بود. ما باید نوجوانانی فعال بسازیم، در کنار فرزندان‌مان قرار بگیریم و با آن‌ها مسائلی که در رسانه می‌گذرد را تحلیل کنیم، آنان را توانمند و خانواده را قدرتمند کنیم و از خود خانواده برای رشد خانواده استفاده نماییم.
بر پایه این گزارش در ادامه این مراسم دکتر حسین حق‌پناه نیز طی سخنانی گفت: نگاه بنده نیز به آینده روشن است چون امروز افراد بیش‌تری دغدغه خانواده پیدا کرده‌ و به نقش محوری آن بیش از پیش پی برده‌اند.
وی تاکید کرد: کلیدواژه‌های تنظیم‌گری و دستیاری در خانواده جزو ارکان اصلی خانواده بوده و موجب حفظ و ترقی آن می‌گردد بنابراین باید ابزاری در نظر بگیریم که دستیاری برای خانواده باشد.
معاون کودک و نوجوان تبیان تاکید کرد: اگر در حوزه رسانه نگرانیم، باید خودمان محصولات و خروجی‌هایی تولید کنیم که در آن همه خانواده را با هم ببینیم و این دستیاری برای خانواده است و در نهایت از دستیاری به تنظیم می‌‌رسیم.
در ادامه گفتگو دکتر ابوالفضل اقبالی هم گفت: یکی از واقعیت‌هایی که همه ما قبول داریم، این است که آمار طلاق زیاد و سن ازدواج بالا رفته؛ اما نکته امیدوارکننده برای خانواده‌ها این است که هنوز گرایش به ازدواج در بین جوانان زیاد بوده و آن‌ها به ‌نوعی در پی تشکیل خانواده هستند، هنوز ازدواج و فرزندخواهی در اولویت است و همین مسئله محمل مناسبی برای افق تمدنی خانواده در ایران می باشد؛ پس باید بسترهای لازم برای ازدواج را فراهم کرد.
وی گفت: وقتی درباره تمدن سخن می‌گوییم یعنی فرهنگ، امتداد پیدا می‌کند و به یک تمدن تبدیل می‌شود. حال یک فرهنگ چگونه شکل می‌گیرد؟
وی در پاسخ به این سوال گفت: ارزش‌ها، اعتقادات و هنجارها به فرهنگ بدل می‌شوند. باید دقت کرد که چه چیدمانی پشت این فرهنگ است؛ فردگرا یا خانواده‌گراست؟
این پژوهشگر مطالعات خانواده گفت: متأسفانه در عصر جدید، فردمحوری به شدت رایج شد، در صورتی ‌که در ارزش‌های ما خانواده نقش مهم‌تری دارد. خانواده ایرانی خوب زندگی می‌کند و در نگاه افراد، تنها پشتوانه خانواده است. متأسفانه با حمکرانی اشتباه قوام طایفه و خانواده را از بین برده‌ایم. از نظر عقلانیت ابزاری، خانواده هنوز به صرفه‌ترین کارکردها را دارد و از هر جنبه که نگاه کنیم، خانواده برای همه کارکردها بهتر است. وی تاکید کرد: اگر ما کمی مدبرانه عمل کنیم و دخالت ناصحیح نداشته باشیم خود خانواده تنظیم‌گر خواهد بود و امور را برابر نظم مناسبی سامان خواهد داد.
در پایان این نشست، دکتر حق‌پناه در تکمیل صحبت‌ها مواردی را به شرح زیر اضافه کرد:
خانواده بیش‌تر از هر زمان دیگری تنهاست. ما باید به ساختارهای تضعیف‌کننده خانواده نگاه کنیم و ببینیم در کدام محیط مداخله و در کدام‌یک عدم مداخله روی داده است. هر کجا که خانواده تضعیف شده، تضاد بین خانواده و جامعه وجود داشته و جایی که مزاحمت بوده، خانواده تضعیف شده است.
وی در ادامه اضافه کرد: قوانین و فرآیندها، میدان عملی را به خانواده نداده است و ما باید نقشی را برای آن قائل می‌شدیم، چون با افق دید تمدنی باید همه ارزش‌ها و ارزش‌آفرینی‌ها به خانواده سپرده شود ولی رسانه‌ها ارزش‌های نادرستی را نهادینه می‌کنند در صورتی ‌که با سیاست‌های رسانه‌ای می‌توان زمینه‌ای را فراهم کرد تا نهاد خانواده اثربخش‌تر شده و بنیان آن محکم گردد.
وی افزود: باید بپذیریم که در بعضی از امور از جوامع غربی عقب هستیم، اما باید بدون دید غرب‌زدگی به این مهم نگریست تا از عواقب اشتباهات آن‌ها مخصوصاً در موضوع خانواده در امان بمانیم.